سِر وینستون لئونارد اسپنسر چرچیل (به انگلیسی: Sir Winston Leonard Spencer-Churchill) (زادهٔ ۳۰ نوامبر ۱۸۷۴ - درگذشتهٔ ۲۴ ژانویهٔ۱۹۶۵) سیاستمدار و نویسندهٔ بریتانیایی است که بین سالهای ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵، یعنی در طول جنگ جهانی دوم، و بار دیگر بین سالهای ۱۹۵۱ تا۱۹۵۵ نخستوزیر بریتانیا بود. او افسر ارتش بریتانیا نیز بود. چرچیل جایزهٔ نوبل ادبیات در سال ۱۹۵۳ را بهخاطر نوشتههایش دریافت کرد.
مجلهٔ تایم در سال ۱۹۴۹ وینستون چرچیل را بهعنوان «مرد نیمهٔ اول قرن بیستم» انتخاب کرد. چرچیل در میان عامهٔ مردم مظهر زیرکی و نیرنگ است چرچیل سال ۱۹۴۰ نیز بهعنوان مرد سال تایم انتخاب شدهبود.
سالهای اولیه و خدمت در ارتشچرچیل در ۳۰ نوامبر ۱۸۷۴ در «بلنهایم پالاس» در آکسفوردشر انگلستان در خانوادهٔ معروفِ «اسپنسر» به دنیا آمد. پدرش لرد راندولف چرچیل سیاستمدار و مادرش لیدی راندولف چرچیل دختر یک میلیونر آمریکایی بود. او همچنین برادری به نام جان استرنج اسپنسر چرچیل داشت.
چرچیل ابتدا به مدرسهٔ «هارو» و پس از آن به «آکادمی نظامی سلطنتی سندهرست» ملحق شد.
در سال ۱۸۹۳ به ارتش بریتانیا پیوست و در ۱۸۹۸ بهعنوان افسر ارتش در جنگی در سودان شرکت کرد. در سال ۱۸۹۹ ارتش را به قصد انجام فعالیتهای سیاسی ترک کرد ولی قبل از آن بهعنوان روزنامهنگار به آفریقای جنوبی که در آن «جنگ دوم بوئر» در جریان بود رفت. در آنجا توسط بوئرها بهعنوان اسیر جنگی دستگیر و زندانی شد، ولی چرچیل توانست از آنجا فرار کند.
پارلمان و نخستوزیری
وینستون چرچیل در سال ۱۹۰۰ بهعنوان عضو حزب محافظه کار وارد پارلمان اولدهام شد ولی بعد از مدتی از حزب جدا شد و در سال ۱۹۰۴ به حزب لیبرال پیوست.چرچیل از مخالفان سیاستهای خلع سلاح داوطلبانه بود و همچنین از سیاست مماشات بریتانیا و فرانسه در مقابل زیاده خواهیهای هیتلر انتقاد میکرد. با شکست سیاست مماشات، زیر پا گذاشته شدن توافقنامه مونیخ، شروع جنگ جهانی دوم و حمله آلمان به بلژیک و هلند و فرانسه، در ماه می ۱۹۴۰ نویل چمبرلن از سمت نخستوزیری کناره گرفت و وینستون چرچیل در ۶۵سالگی در جای او بهعنوان نخستوزیر و وزیر دفاع قرار گرفت. در زمان جنگ جهانی دوم همزمان با پادشاهی جرج ششم، نخستوزیری بریتانیا در دست وینستون چرچیل بود. چرچیل در طول جنگ به برقراری روابط قوی با رئیس جمهور آمریکا، فرانکلین روزولت پرداخت.
چرچیل قدرت را در انتخابات بعد از جنگ در سال ۱۹۴۵ از دست داد، با این حال رهبر اپوزیسیون باقی ماند. در مقابل زیاده خواهی استالین پس از جنگ جهانی دوم (بهعنوان مثال الحاق لتونی و استونی و لیتوانی و شرق لهستان به خاک شوروی) و اشغال نظامی و تشکیل دولتهای استبدادی دست نشانده شوروی در اروپای شرقی، چرچیل اروپا و آمریکا را به اتحاد در مقابل کمونیسم تشویق کرد. اصطلاح «پرده آهنین» نیز توسط او رواج داده شد.
چرچیل دوباره در سال ۱۹۵۱ بهعنوان نخستوزیر انتخاب شد و در سال ۱۹۵۵ برکنار شد. با این حال تا اواخر عمر عضو پارلمان بریتانیا باقی ماند؛ و همچنین عنوان پدر مجلس را در اختیار داشت. en:Father of the House#United Kingdom از گرایشهای سیاسی او میتوان به مخالفت او با اعطای استقلال به هند اشاره کرد. چرچیل در دنیای سیاست بریتانیا نقش بزرگی به عهده داشت، چراکه نقش و دخالت سلطنت را در سیاست بریتانیا به تدریج تقلیل داد و تأثیرات این عملکرد از دوران ملکه ویکتوریا تا ملکه الیزابت دوم به چشم میخورد.
مرگ
وینستون چرچیل در آغاز ژانویه سال ۱۹۶۵ سرما خورد و بستری شد. در ۱۵ ژانویه دچار خونریزی مغزی شد، سکته مغزی کرد و به کما رفت.[۹] در صبح یکشنبه ۲۴ ژانویهٔ ۱۹۶۵ بعد از ۱۰ روز نگرانی عمومی از وضعیت سلامتیاش، بر اثر سکته مغزی در سن ۹۰ سالگی در منطقه هایدپارک گیتدر شهر لندن درگذشت.به دستور ملکه الیزابت دوم، جسد او برای سه روز در دید عموم گذاشته شد و سپس مراسم تشییع رسمی در کلیسای سینت پال با حضور فرح پهلوی برگزار شد.این نخستین مراسم رسمی از سال ۱۹۱۴ در بریتانیا بود که برای فردی خارج از خاندان سلطنتی انجام میشد. این مراسم همچنین بزرگترین مراسم از این دست در بریتانیا بود، بهطوریکه افرادی از بیش از صد کشور جهان، شامل افرادی چون رئیسجمهور فرانسه، شارل دوگل، و رئیس جمهور آمریکا، دوایت آیزنهاور، در آن حضور یافتند. چرچیل پس از تشییع رسمی در یکی از گورستانهای وابسته به کلیسای «بلادون» در «آکسفوردشایر» که پدر و مادرش در آنجا دفن بودند، چسبیده به کاخ بلنهایم به خاک سپرده شد.
کتابها و تألیفات
چرچیل نویسندهای سختکوش بوده و بهنوعی از نویسندگی امرار معاش میکردهاست. او بهخاطر نوشتههایش (خصوصاً جنگ جهانی دوم) جایزهٔ نوبل ادبی سال ۱۹۵۳ را دریافت کرد.
از تألیفات او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کتابهای تاریخی
- جنگ رودخانه (۱۸۹۹)
- لرد لندورف چرچیل (۱۹۰۶)
- برای تجارت آزاد (۱۹۰۶)
- لیبرالیسم و مسئله اجتماعی (۱۹۰۹)
- بحران جهانی (در مورد جنگ جهانی اول) (۱۹۲۳–۱۹۳۱)
- زندگی و زمانه لرد مارلبرو (۱۹۳۳–۱۹۳۸)
- جنگ جهانی دوم (۱۹۵۴–۱۹۴۸)
- تاریخ مردم انگلیسی زبان (۱۹۵۶–۱۹۵۸)
افتخارات
وینستون چرچیل در طول مدت خدمت سیاسی و فعالیتش بهعنوان نویسنده افتخارات زیادی کسب کردهاست.
او جایزه نوبل ادبی سال ۱۹۵۳ را بهخاطر «چیرهدستیاش در توصیف وقایع تاریخی و زندگینامهای و نیز فصاحت بیانش در دفاع از آرمانهای والای انسانی» برد.
چرچیل در ۹ آوریل ۱۹۶۳ با درخواست ریاست جمهور آمریکا، جان اف. کندی، و با تصویب کنگره آمریکا بهعنوان «اولین شهروند افتخاری ایالات متحده آمریکا» انتخاب شد؛ ولی به دلیل ناتوانی جسمی در مراسم کاخ سفید حاضر نشد و پسر و نوهٔ او این افتخار را برای او دریافت کردند.
مردم بریتانیا در رأیگیری نوامبر ۲۰۰۲ بیبیسی، سر وینستون چرچیل را بهعنوان «بزرگترین بریتانیایی تمام تاریخ» انتخاب کردند.
تصویر وینستون چرچیل بر اسکناس پنج پوندی
در آوریل ۲۰۱۳، بانک مرکزی انگلستان اعلام کرد که از سال ۲۰۱۶ پشت اسکناسهای ۵ پوندی تصویر وینستون چرچیل، نخستوزیر دوران جنگ را به جای تصویر الیزابت فرای، شخصیت خیّر بریتانیایی چاپ میکند. در اسکناسهای جدید کنار تصویر چرچیل جمله مشهورش که «چیزی ندارم که تقدیم کنم مگر خون، رنج، اشک و عرق» نوشته شدهاست. او این جمله را به هنگام روی کار آمدنش در مجلس بریتانیا بیان کرد. در پس زمینه ساعت بیگ بن روی ساعت سه ایستاده که زمان تقریبی همان سخنرانی است. همچنین تصویری از جایزه نوبل ادبیات، که در سال ۱۹۵۳ به چرچیل رسید در طراحی ۵ پوندی جدید به چشم میخورد. هماکنون تصویر الیزابت فرای، از شخصیتهای خَیِر قرن نوزدهم که بهویژه به وضع زندانیان رسیدگی میکرد، پشت اسکناس ۵پوندی نقش بستهاست. رئیس بانک مرکزی انگلستان گفته که وینستون چرچیل بهدلیل اهمیتی که بهعنوان «قهرمان تمامی جهان آزاد» داشته به این منظور انتخاب شدهاست.
وینستون چرچیل. | |
---|---|
نخستوزیر بریتانیا | |
مشغول به کار اکتبر ۱۹۵۱ – آوریل ۱۹۵۵ | |
در زمانِ |
جرج ششم الیزابت دوم |
مشغول به کار مهٔ ۱۹۴۰ – ژوئیهٔ ۱۹۴۵ | |
در زمانِ | جرج ششم |
وزیر دفاع بریتانیا | |
لرد اول دریاداری | |
اطلاعات شخص | |
زاده |
سِر وینستون لئونارد اسپنسر چرچیل ۳۰ نوامبر ۱۸۷۴ بلنهایم پالاس، آکسفوردشر، انگلستان |
درگذشت |
صبح یکشنبه ۲۴ ژانویه ۱۹۶۵ میلادی (۹۰ سال)منطقهٔ هایدپارک گیت، شهر لندن |
ملیت | بریتانیا |
حزب سیاسی | حزب محافظهکار |
همسر(ان) | کلمنتین چرچیل |
فرزندان | دایانا، راندلف، سارا توچت-جسون، ماریگولد، مری سوامس |
اقامتگاه | کلیسای سینت مارتین، آکسفوردشر،انگلستان |
شغل | نویسنده، سیاستمدار |
مذهب | انگلیکان |
جایزهها | جایزهٔ نوبل ادبی سال ۱۹۵۳ |
امضا | |
«لرد راندولف چرچیل» «لیدی راندولف چرچیل» |